Vandaag de dag is deze kerk behoorlijk in discussie. Door samenwerking van Hervormd en Gereformeerd is deze kerk ‘over’. Wat gaan we doen: verkopen aan een projectontwikkelaar, met kans op sloop? Of toch bewaren voor speciale doeleinden, met alle lusten en lasten? Overdragen aan een op te richten Stichting voor het bewaren en het beheer van de kerk?
Voor mij als geboren en getogen IJlster heeft mij deze kerk altijd wat gedaan. Als jongen vond ik het al een voornaam en rijk bouwwerk met de toren ervoor. Vooral de ingangspartij in een boogconstructie, met de afdekking van gekleurde dakpannen vond ik prachtig. Deze kerk is in 1910 gebouwd door de IJlster aannemer Gerrit Spyksma, naar een ontwerp van de toentertijd bekende architect Nauta. Enige tijd geleden liep ik eens om de kerk heen. Ik zag die degelijke, solide, met ambachtelijk vakmanschap opgemetselde muren, gemetseld met een harde donkerrode steen. Het degelijke bijpassende lichtgekleurde voegwerk. Deze kerk ‘op rots gebouwd’ en wel op 365 funderingspalen (elke dag een paal). Dit bouwwerk kan nog honderden jaren mee. Opvallend bouwkundig element is het uitbundig mooie, decoratieve en aandacht vragende metselwerk. De bouwstijl refereert aan de ‘Amsterdamse school’. Deze bouwstijl vergt veel aandacht voor het metselwerk. Kijk naar de gemetselde getoogde lichtvensters. Allemaal uitgevoerd met glas in lood. De aanzetstukken boven de gemetselde lichtvensters. De monumentale ingangspartij met de daarachter oprijzende topgevel, afgewerkt met een bijzondere beëindiging. De toren, zo wonderlijk harmonisch passend, opgaand in de voorgevel. De ‘speelse’ beëindiging boven in de toren. Kort gezegd, hier staat een monument, bijna 100 jaar oud.
Dan de ruimtelijke beleving bij het binnenkomen van de kerk. Het monumentale Van Gruisen orgel dominant boven de preekstoel. Het orgel is een officieel monument. De degelijk en ambachtelijk uitgevoerde kapconstructie. De detailleringen in het houtwerk van alle betimmeringen. Zo vraagt de gehele kerk bekeken vanuit de bouwhistorie en bouwkunst veel aandacht en zorg.
De mensen en instanties die nadenken en besluiten moeten over de toekomst van deze kerk zou ik het volgende willen aanraden: kijk niet te veel naar oplossingen voor de korte termijn, maar kijk naar de toekomst. Kijk naar de elk jaar toenemende historische waarde, die deze markante kerk vandaag en in de toekomst voor IJlst hebben kan. Dit bouwwerk is voor heel veel mensen veel meer dan dat, en mag voor IJlst niet verloren gaan!
Rinke Schilstra, IJlst, mei 2007